5. มาลุกฺยปุตฺตตฺเถรคาถา

[794]

[สํ. นิ. 4.95] ‘‘รูปํ ทิสฺวา สติ มุฏฺฐา, ปิยํ นิมิตฺตํ มนสิ กโรโต;

สารตฺตจิตฺโต เวเทติ, ตญฺจ อชฺโฌสฺส ติฏฺฐติฯ

[795]

‘‘ตสฺส วฑฺฒนฺติ เวทนา, อเนกา รูปสมฺภวา;

อภิชฺฌา จ วิเหสา จ, จิตฺตมสฺสูปหญฺญติ;

เอวมาจินโต ทุกฺขํ, อารา นิพฺพาน [นิพฺพานํ (สี.)] วุจฺจติฯ

[796]

‘‘สทฺทํ สุตฺวา สติ มุฏฺฐา, ปิยํ นิมิตฺตํ มนสิ กโรโต;

สารตฺตจิตฺโต เวเทติ, ตญฺจ อชฺโฌสฺส ติฏฺฐติฯ

[797]

‘‘ตสฺส วฑฺฒนฺติ เวทนา, อเนกา สทฺทสมฺภวา;

อภิชฺฌา จ วิเหสา จ, จิตฺตมสฺสูปหญฺญติ;

เอวมาจินโต ทุกฺขํ, อารา นิพฺพาน วุจฺจติฯ

[798]

‘‘คนฺธํ ฆตฺวา สติ มุฏฺฐา, ปิยํ นิมิตฺตํ มนสิ กโรโต;

สารตฺตจิตฺโต เวเทติ, ตญฺจ อชฺโฌสฺส ติฏฺฐติฯ

[799]

‘‘ตสฺส วฑฺฒนฺติ เวทนา, อเนกา คนฺธสมฺภวา;

อภิชฺฌา จ วิเหสา จ, จิตฺตมสฺสูปหญฺญติ;

เอวมาจินโต ทุกฺขํ, อารา นิพฺพาน วุจฺจติฯ

[800]

‘‘รสํ โภตฺวา สติ มุฏฺฐา, ปิยํ นิมิตฺตํ มนสิ กโรโต;

สารตฺตจิตฺโต เวเทติ, ตญฺจ อชฺโฌสฺส ติฏฺฐติฯ

[801]

‘‘ตสฺส วฑฺฒนฺติ เวทนา, อเนกา รสสมฺภวา;

อภิชฺฌา จ วิเหสา จ, จิตฺตมสฺสูปหญฺญติ;

เอวมาจินโต ทุกฺขํ, อารา นิพฺพาน วุจฺจติฯ

[802]

‘‘ผสฺสํ ผุสฺส สติ มุฏฺฐา, ปิยํ นิมิตฺตํ มนสิ กโรโต;

สารตฺตจิตฺโต เวเทติ, ตญฺจ อชฺโฌสฺส ติฏฺฐติฯ

[803]

‘‘ตสฺส วฑฺฒนฺติ เวทนา, อเนกา ผสฺสสมฺภวา;

อภิชฺฌา จ วิเหสา จ, จิตฺตมสฺสูปหญฺญติ;

เอวมาจินโต ทุกฺขํ, อารา นิพฺพาน วุจฺจติฯ

[804]

‘‘ธมฺมํ ญตฺวา สติ มุฏฺฐา, ปิยํ นิมิตฺตํ มนสิ กโรโต;

สารตฺตจิตฺโต เวเทติ, ตญฺจ อชฺโฌสฺส ติฏฺฐติฯ

[805]

‘‘ตสฺส วฑฺฒนฺติ เวทนา, อเนกา ธมฺมสมฺภวา;

อภิชฺฌา จ วิเหสา จ, จิตฺตมสฺสูปหญฺญติ;

เอวมาจินโต ทุกฺขํ, อารา นิพฺพาน วุจฺจติฯ

[806]

‘‘น โส รชฺชติ รูเปสุ, รูปํ ทิสฺวา ปติสฺสโต;

วิรตฺตจิตฺโต เวเทติ, ตญฺจ นาชฺโฌสฺส ติฏฺฐติฯ

[807]

‘‘ยถาสฺส ปสฺสโต รูปํ, เสวโต จาปิ เวทนํ;

ขียติ โนปจียติ, เอวํ โส จรตี สโต;

เอวํ อปจินโต ทุกฺขํ, สนฺติเก นิพฺพาน วุจฺจติฯ

[808]

‘‘น โส รชฺชติ สทฺเทสุ, สทฺทํ สุตฺวา ปติสฺสโต;

วิรตฺตจิตฺโต เวเทติ, ตญฺจ นาชฺโฌสฺส ติฏฺฐติฯ

[809]

‘‘ยถาสฺส สุณโต สทฺทํ, เสวโต จาปิ เวทนํ;

ขียติ โนปจียติ, เอวํ โส จรตี สโต;

เอวํ อปจินโต ทุกฺขํ, สนฺติเก นิพฺพาน วุจฺจติฯ

[810]

‘‘น โส รชฺชติ คนฺเธสุ, คนฺธํ ฆตฺวา ปติสฺสโต;

วิรตฺตจิตฺโต เวเทติ, ตญฺจ นาชฺโฌสฺส ติฏฺฐติฯ

[811]

‘‘ยถาสฺส ฆายโต คนฺธํ, เสวโต จาปิ เวทนํ;

ขียติ โนปจียติ, เอวํ โส จรตี สโต;

เอวํ อปจินโต ทุกฺขํ, สนฺติเก นิพฺพาน วุจฺจติฯ

[812]

‘‘น โส รชฺชติ รเสสุ, รสํ โภตฺวา ปติสฺสโต;

วิรตฺตจิตฺโต เวเทติ, ตญฺจ นาชฺโฌสฺส ติฏฺฐติฯ

[813]

‘‘ยถาสฺส สายรโต รสํ, เสวโต จาปิ เวทนํ;

ขียติ โนปจียติ, เอวํ โส จรตี สโต;

เอวํ อปจินโต ทุกฺขํ, สนฺติเก นิพฺพาน วุจฺจติฯ

[814]

‘‘น โส รชฺชติ ผสฺเสสุ, ผสฺสํ ผุสฺส ปติสฺสโต;

วิรตฺตจิตฺโต เวเทติ, ตญฺจ นาชฺโฌสฺส ติฏฺฐติฯ

[815]

‘‘ยถาสฺส ผุสโต ผสฺสํ, เสวโต จาปิ เวทนํ;

ขียติ โนปจียติ, เอวํ โส จรตี สโต;

เอวํ อปจินโต ทุกฺขํ, สนฺติเก นิพฺพาน วุจฺจติฯ

[816]

‘‘น โส รชฺชติ ธมฺเมสุ, ธมฺมํ ญตฺวา ปติสฺสโต;

วิรตฺตจิตฺโต เวเทติ, ตญฺจ นาชฺโฌสฺส ติฏฺฐติฯ

[817]

‘‘ยถาสฺส วิชานโต ธมฺมํ, เสวโต จาปิ เวทนํ;

ขียติ โนปจียติ, เอวํ โส จรตี สโต;

เอวํ อปจินโต ทุกฺขํ, สนฺติเก นิพฺพาน วุจฺจติ’’ฯ

… มาลุกฺยปุตฺโต เถโร…ฯ

6. เสลตฺเถรคาถา

[818]

‘‘ปริปุณฺณกาโย สุรุจิ, สุชาโต จารุทสฺสโน;

สุวณฺณวณฺโณสิ ภควา, สุสุกฺกทาโฐสิ วีริยวา [สุสุกฺกทาโฐ วิรียวา (สี.)]ฯ

[819]

‘‘นรสฺส หิ สุชาตสฺส, เย ภวนฺติ วิยญฺชนา;

สพฺเพ เต ตว กายสฺมิํ, มหาปุริสลกฺขณาฯ

[820]

‘‘ปสนฺนเนตฺโต สุมุโข, พฺรหา อุชุ ปตาปวา;

มชฺเฌ สมณสงฺฆสฺส, อาทิจฺโจว วิโรจสิฯ

[821]

‘‘กลฺยาณทสฺสโน ภิกฺขุ, กญฺจนสนฺนิภตฺตโจ;

กิํ เต สมณภาเวน, เอวํ อุตฺตมวณฺณิโนฯ

[822]

‘‘ราชา อรหสิ ภวิตุํ, จกฺกวตฺตี รเถสโภ;

จาตุรนฺโต วิชิตาวี, ชมฺพุสณฺฑสฺส [ชมฺพุมณฺฑสฺส (ก.)] อิสฺสโรฯ

[823]

‘‘ขตฺติยา โภคี ราชาโน [โภคา ราชาโน (สี. ก.), โภชราชาโน (สฺยา.)], อนุยนฺตา ภวนฺติ เต;

ราชาภิราชา [ราชาธิราชา (สี. ก.)] มนุชินฺโท, รชฺชํ กาเรหิ โคตม’’ฯ

[824]

‘‘ราชาหมสฺมิ เสล, (เสลาติ ภควา) ธมฺมราชา อนุตฺตโร;

ธมฺเมน จกฺกํ วตฺเตมิ, จกฺกํ อปฺปฏิวตฺติยํ’’ฯ

[825]

‘‘สมฺพุทฺโธ ปฏิชานาสิ, (อิติ เสโล พฺราหฺมโณ) ธมฺมราชา อนุตฺตโร;

‘ธมฺเมน จกฺกํ วตฺเตมิ’, อิติ ภาสถ โคตมฯ

[826]

‘‘โก นุ เสนาปติ โภโต, สาวโก สตฺถุรนฺวโย [อนฺวโย (สี.)];

โก เตตมนุวตฺเตติ, ธมฺมจกฺกํ ปวตฺติตํ’’ฯ

[827]